Một điều tớ học được gần đây là: không phải cứ nỗ lực là việc sẽ thành. Đôi khi, cậu bỏ ra cả núi tâm huyết để làm một việc, nhưng cuối cùng lại chẳng nhận được thành quả như mong đợi.
Cậu chuẩn bị rất kỹ cho một kỳ thi rồi đó, nhưng điểm lại chẳng cao như cậu kỳ vọng.
Cậu kiên trì tập thể dục hay ăn kiêng rồi đó, nhưng (có thể do tạng người, hoặc trời biết do cái gì), người người giảm cân được, còn cậu thì không.
Cậu lên kế hoạch hành động để xây dựng sự nghiệp và tuân thủ rất chặt chẽ rồi đó, nhưng cuối cùng mọi thứ lại chẳng xuôi chèo mát mái như cậu tưởng tượng.
Khi thực tế diễn ra lệch với cái mà ta cho là quy luật như vậy, ta thường thấy nhấp nhổm, lo âu, bất mãn.
Từ nhỏ, ta được dạy rằng: đầu vào bao nhiêu thì đầu ra bấy nhiêu. Nhưng cuộc sống thì lại vô thường (*) lắm, đâu phải cậu không biết! Nó giống như ta cho đủ gạo, đủ nước, cắm điện, ấn nút nồi cơm rồi, nhưng 1 tiếng sau, mở nắp nồi vẫn thấy gạo mà chẳng thấy cơm ấy. Nhiều khi chẳng có lý do nào giải thích được hết.
“There are things that happen in life because it’s life. There is no rhyme or reason other than the meaning we give them.”
(Có những thứ xảy ra đơn giản vì “cuộc sống mà…”. Chả có lý do cụ thể nào ngoài ý nghĩa mà ta gán cho nó cả.)
– Dr. Jocelyn | The Life Medic (trích video 13 Lessons about Life and Success at 33 I Wish I Knew at 23) –
Vậy ta có thể làm gì? Cá nhân tớ vẫn tin rằng: càng nỗ lực (đúng cách), thì xác suất làm nên việc càng cao. Nhưng đồng thời, ở một góc nhỏ trong tâm trí, tớ luôn nhắc bản thân rằng: cuộc sống đầy bất ngờ, sẽ luôn có xác suất những chuyện chả-hiểu-kiểu-gì xảy ra.
Chấp nhận sự khó hiểu đó và đặt kỳ vọng hợp lý sẽ giúp cuộc sống của ta dễ thở hơn nhiều so với việc cứ mong đợi rằng đầu ra sẽ luôn bằng với đầu vào ấy.
(*) Thực ra chỗ này tớ đã muốn viết “imperfect, impermanent, incomplete” – 3 tính chất của cuộc sống, theo văn hoá Wabi Sabi của Nhật Bản, nhưng chẳng biết dịch sao cho hay nên dùng tạm từ “vô thường”.
